ბევრი ჩვენგანი ოცნებობს ცხოვრობდეს შუა საუკუნეების სასახლეში – ბევრ ჩვენგანს აქვს წარმოდგენა ამ პერიოდზე. სასახლეები მიმზიდველი და კომფორტული გახადა თანამედროვე კინოებმა, რომლების შინაარსი ხშირად რეალობას არ ემთხვევა.
შუა საუკუნეები მოიცავს პერიოდს რომის იმპერიასა და თანამედროვე სამყაროს შორის (500 – 1500 წლები).
შუა საუკუნეების სასახლეები საკმაოდ არაკომფორტული გახლდათ, იყო ნესტი, სიცივე და ორპირი, რადგან ფანჯრებს შუშები არ ქონდათ. სასახლეში ენთო მხოლოდ 2 ბუხარი: ერთი მთავარ ჰოლში და მეორე სამზარეულოში. სასახლეს ქონდა ის, რაც ყველაზე მეტად სჭირდებოდა იმ პერიოდში ადამიანს – უსაფრთხოება.
თავდაპირველად სასახლეებს მთის წვერზე ხისგან აგებდნენ და მის გარშემო წყლით სავსე თხრილს აკეთებდნენ. ხის შენობა ადვილად იწვოდა, ამიტომ მოგვიანებით ხე ქვის ნაგებობამ ჩაანაცვლა. სასახლეს გარშემო სპეციალური კედელი, ჭიშკარი და დამცავი კოშკურები ქონდა . გალავნის შიგნით კი იყო შენობების კომპლექსი: ციხეები, სახელოსნოები, წისქვილები, საჯინიბოები, ჯარისკაცების სახლები და მთავარი სასახლე, სადაც დიდებული და მისი ოჯახი ცხოვრობდა.
მთავარი ჰოლი იყო სასახლის ცენტრი. აქ ლორდი, დიდებული ყოველდღიურ საქმეებს უძღვებოდა, მოგვიანებით ამ ჰოლმა სასამართლოს ფუნქციაც შეითავსა.
საინტერესო იყო ტრაპეზის ტრადიცია. დიდებულები საუზმეს დილას, განთიადზე მიირთმევდნენ ეს იყო : ღვინო და პური. სადილი კი ათიდან სამ საათამდე იყო განსაზღვრული.
ტრაპეზის დროს გრძელი მაგიდებს ერთმანეთს უერთებდნენ. ლორდი ყველაზე მაღალ მაგიდაზე იჯდა, სტუმრები კი რანგის მიხედვით სხდებოდნენ: ლორდის ოჯახის წევრები, საეკლესიო პირები, თავადები და სხვა. უპირველეს ყოვლისა ლორდს ემსახურებოდნენ და თან მას შემდეგ, რაც მისი მსახური საკვებს გასინჯავდა, მოწამლული რომ არ იყოფილიყო.
შუა საუკუნეებში ჩანგლები არ იყო, ამიტომ ადამიანები საკვებს ხელებით მიირთმევდნენ. თუ სტუმარი ძალიან პატივსაცემი იყო, მას თავისი ღვინის ჭიქა ქონდა, დანარჩენები კი თავის ჭიქას სხვა სტუმრებს უნაწილებდნენ. ასევე ისინი გადასცემდნენ ერთმანეთს თეფშებს და საკვებს. თუ სტუმარი არც ისე მნიშვნელოვანი იყო, იგი საკვებს პურის თხელ ნაჭერზე მიირთმევდა, ეს პურის ნაჭერი იწოვდა საკვების ცხიმს და წვენებს.
ტრაპეზის ბოლოს ნარჩენებს ღარიბ ხალხს აძლევდნენ, რომლებიც ჭიშკართან იცდიდნენ.
ადრეული შუა საუკუნეების სასახლეებს ქონდათ მხოლოდ ერთი საძინებელი, ლორდის ოჯახისთვის. საწოლი იმ პერიოდში ფუფუნების საგანი იყო ამიტომ დანარჩენებს იატაკზე ეძინათ. მთავარ ჰოლში მსახურები ჩალას დააგებდნენ და იქვე ეძინათ.
სამზარეულო ცალკე შენობად იდგა, რადგან ცეცხლის წაკიდების საშიშროება იყო.
რაც შეეხება საკვებს, სასახლის მკვიდრები მიირთმევდნენ იმას რასაც ფერმერები მოიტანდნენ: ღორის, ცხვრის ხორცს, თევზეულს, ფრინველს, ნანადირევს: გარეული ტახს და ჩიტებს. ხორცი მალე ფუჭდებოდა, ამიტომ ამარილებდნენ, რათა არ აყროლებულიყო. მზარეულები ხმარობდნენ ბევრ სანელებლებს, რომლებიც ფუფუნების საგანი გახლდათ. მიირთმევდნენ ბოსტნეულს და პურს, თაფლს.
პირველი კულინარიული წიგნი დაიწერა საფრანგეთში 1306 წელს სახელად „პატარა ტრაქტატი“.
ხოლო ინგლისში 1390 წელს გამოიცა წიგნი, რომელიც მოიცავდა 200-ზე მეტ რეცეპტს.
შუა საუკუნეებში, როგორი გასაკვირიც არ უნდა იყოს, არსებობდა მოდა და ჩაცმის სტილი.
900-1000 წლებში ქალბატონების ტანისამოსზე გავლენა ქონდა ძველ ბერძნულ და რომაულ სტილს. მათი ტანისამოსი ძალიან მოტკეცილი იყო, რათა ბოლომდე გამოეჩინა ქალბატონის ფორმები.
13-14 საუკუნეები: ამ დროს ფუფუნების საგანი იყო ოქროს ნაკეთობები, მოდურად ითვლებოდა მასიური ქამრები და ქვებით მორთული ტანისამოსი.